Rebelyon ng mga Pilipino sa mga Espanyol

Ang mga institusyon ng Espanya kagaya ng pagbabayad ng buwis, sapilitang pagtatrabaho, galleon trade, indulto de comercio, at monopoliya sa tobacco at mga inumin ang mga nagging dahilan kung bakit nagkaroon ng rebelyon ang mga Pilipino sa mga Espanyol. Ang mga pinakamatinding rebelyon ay naganap noong ika labing-anim na siglo na pinangunahan ni Magalat; ni Sumodoy o Sumoroy at rebelyon ng Caraga noong ika labing pitong siglo; rebelyon ni Magtangaga, Palaris, Silang, at Samal mutiny noong ika labing walong siglo; at rebelyon ng Ambaristo noong unang dekada ng ika labing siyam na siglo.

Si Magalat, pinuno ng Tuguegarao (Cagayan), kasama ng kanyang lalaking kapatid, ang siyang nangunguna sa mga Cagayanos na magkaroon ng rebelyon. Ngunit hindi nagtagumpay ang rebelyon ni Magalat nang isa sa kanyang kasama ay binayaran ng mga Espanyol upang patayin siya. Sa silangang bahagi ng Mindanao ay nagkaroon din ng rebelyon sa Caraga dahilan sa hindi makatarungang pangongolikta ng bigay kagaya ng isang pambot na bigas na ibinibigay sa mga encomiendas sa loob ng tatlumpung taon. Si Juan Ponce Sumodoy, datu ng Catubig, at si Pedro Camaug, ang namumuno sa rebelyon na kumalat sa Samar, rehiyon ng Bicol, Leyte, sentral na bahagi ng Visayas, at hilagang bahagi ng Mindanao. Ngunit hindi pa rin nagtagumpay si Sumodoy dahil siya ay nadakip at pinutulan ng ulo na iprenisenta sa Alkalde Mayor ng kanyang dalawang dating kasamahan. Noong ika labing walong siglo, ang hilaga at sentral na bahagi ng Luzon ay naghirap dahil sa kunti lang ang naaani ng mga magsasaka. Nadagdagan din ang kanilang kahirapan nang ang kanilang Alkalde Mayor ay humihingi ng bigay na bigas at pagkakaroon ng sapilitang pagtatrabaho. Ito ang naging dahilan kung bakit si Luis Magtanganga ay nagkaroon ng rebelyon upang mapatalsik ang kanilang Alkalde Mayor, ngunit hindi siya nagtagumpay.

Ganito din ang mga dahilan ng ibang pinuno kung bakit sila nagkaroon ng rebelyon laban sa mga intitusyon na itinatag dito sa Pilipinas.

Mga Karagdagan…

Si Tamblot ng Bohol ay gumamit ng mahika at relihiyon upang iwanan ng mga tao ang pagiging Kristiyano at bumalik sa kanilang dating paniniwala. Naniniwala siya na ang mga kaluluwa ng kanilang ninuno at mga diwatas o anitos ay tutulong sa kanila. Si Bankaw , datu ng Limasawa, ay gumamit din mahika upang madaling talunin ang mga Espanyol. Si Dagohoy ng Bohol ay nagkaroon ng rebelyon dahil sa pagtanggi ng pari na bigyan ng Kristiyanong libing ang kanyang kapatid. Si Tapar ng Iloilo at Apolinario de la Cruz ay nagkaroon din ng rebelyon dahil sa relihiyon.

-ngisi-